چراغ های هواپیما

نویسنده: احسان موثقی

همانطور که بیشتر وسایل نقلیه در جهان دارای لامپ و چراغ های خارجی هستند هواپیما نیز دارای چراغ هایی با کاربرد های مختلف است. در این مقاله به اسامی این چراغ ها ، رنگ انها و محل نصب هرکدام خواهیم پرداخت.

در یک تقسیم بندی کلی چراغ های خارجی هواپیما به سه دسته تقسیم میشوند:

1-چراغ هایی که وظیفه ی تعیین موقعیت هواپیما و کاهش خطر برخورد با آن را دارند.

2-چراغ هایی که وظیفه ی روشن کردن باند یا تاکسی وی جلوی هواپیما را دارند.

3-چراغ هایی که وظیفه ی روشن کردن سطوح خاصی از هواپیما را بر عهده دارند.

همچنین زمان استفاده از این چراغ ها بسته به کاربرد این چراغ ها برروی زمین یا در حین پرواز به دو دسته تقسیم میشود.

1-در حین پرواز:

-برای نشان دادن موقعیت هواپیما و جهت حرکت آن

-برای نشستن روی باند

-برای چک کردن سطح لبه ی حمله ی بال ها و ورودی هوای موتور ها

2-برروی زمین:

-برای تاکسی کردن و بلند شدن و چرخیدن روی باند

-برای نشان دادن وجود هواپیما هنگامی که پارک شده است

-برای انجام چک های قبل و بعد از پرواز

-برای بار گیری و تخلیه ی بار مسافران

-برای نمایش لوگوی شرکت هواپیمایی

اکنون به معرفی هر یک از چراغ های خارجی هواپیما خواهیم پرداخت:

چراغ های تاکسی (Taxi Light):

چراغ های تاکسی معمولا روی چرخ جلو و یا بال هواپیما نصب میشوند.کارکرد آنها شبیه چراغ های جلوی اتومبیل است و چندین متر جلوی هواپیما را روشن میکند تا خلبانان دید مناسب را جهت حرکت به سمت گیت یا باند ها داشته باشد.

چراغ های خروج از باند (Runway turn of Light) :

دو چراغ مخصوص تاکسی روی چرخ جلوی هواپیما یا در قسمت لبه ی حمله و نزدیک محل اتصال بال به بدنه نصب میشود.این چراغ ها برای روشن کردن محیط اطراف هواپیما و جلوی بال ها در هنگام تاکسی کردن و خروج از باند استقاده میشود. این نوع چراغ ها کم نور تر از چراغ های فرود هواپیما است.

چراغ های فرود (Landing Light):

چراغ های فرود روشنایی مورد نیاز برای نشست و برخاست در طول شب و پرواز های دید کم را فراهم میکند. این چراغ ها بزرگترین و درخشان ترین چراغ های هواپیما هستند و بسته به نوع و مدل هواپیما در جایی روی بال ها ، ارابه ی فرود یا زیر بدنه هواپیما نصب میشوند. چراغ های فرود اندکی به سمت پایین قرار گرفته تا در هنگام برخاستن و فرود باند فرودگاه را روشن کند. این چراغ ها هنگام فرود از فاصله ی 60 متری سطح زمین روشن میشوند. در این چراغ ها از لامپ هایی با توان 600وات استفاده میشود. ( چراغ جلوی اتومبیل حدود 65 یا نهایتا 100 وات است ). این میزان از نور میتواند باعث آسیب به چشم و کوری موقت شود.

چراغ های بازرسی بال (Wing inspection light):

چراغ های بازرسی بال در کنار بدنه هواپیما و جلو تر از ریشه ی بال نصب میشود و جهت نوردهی آنها به سمت عقب بوده و وظیفه ی روشن کردن لبه ی حمله بال ها و دهانه موتور هارا بر عهده دارد. تا هرگونه یخ زدگی ، آسیب یا موارد دیگر را برای خلبان فراهم آورد. همچنین قابلیت دیده شدن هواپیما را افزایش میدهد.

چراغ های موقعیت (Position Light):

لامپ ها و چراغ های نورانی و رنگی متعددی روی هواپیماها نصب شده است که هرکدام وظیفه ی خاصی را بر عهده دارند. دسته ای از این چراغ ها موقعیت هواپیما را مشخص میکنند. چراغ های موقعیت در سه رنگ قرمز، سبز و سفید هستند و روی نوک بال تمام هواپیماها نصب میشود. چراغ های موقعیت قرمز همیشه در جلوی نوک بال سمت چپ و چراغ های موقعیت سبز رنگ در جلوی نوک بال سمت راست قرار دارد و چراغ های موقعیت سفید نیز روی عقب نوک هر دو بال یا دم هواپیما نصب میشود و جهت آن به سمت عقب هواپیما است. نور همه چراغ های موقعیت به صورت ثابت میباشد. به این چراغ ها قالبا چراغ های ناوبری نیز میگویند اگرچه هیچ ارتباطی با ناوبری هواپیما ندارد. چراغ های موقعیت قرمز و سبز رنگ اولین بار در قرن 18 میلادی برروی کشتی ها استفاده شد. خلبانان میبایست از غروب خورشید تا طلوع آن از چراغ های موقعیت استفاده کنند. این چراغ ها به خلبانان ، برج های مراقبت ، کنترل کننده های زمینی و پرسنل پشتیبانی زمینی کمک میکند تا موقعیت و جهت هواپیمارا تعیین کنند.

چراغ های ضد تصادف قرمز (Unti Collision Light-red):

چراغ های ضد تصادف قرمز رنگ ، چراغ های چرخانی هستند که در بالا و پایین بدنه هواپیما قرار دارند و از هر زاویه ای میتوان نور قرمز رنگ آن را مشاهده کرد. این چراغ ها نشان دهنده روشن بودن موتور هواپیما است و خلبانان پیش از حرکت و استارت موتور این چراغ هارا روشن کرده و پس از توقف و خاموش کردن موتور ها آنها را خاموش میکنند. حضور در نزدیکی یک موتور هواپیماهای مسافربری زمانی که موتور روشن است بسیار خطرناک است و پرسنل زمینی فرودگاه ها آموخته اند هنگامی که چراغ های قرمز گردان روشن است فضای اطراف هواپیمارا باید سریعا ترک کنند در هواپیماهای جدید از LED های فوق العاده روشن و قوی به جای چراغ گردان استفاده میشود.

چراغ های ضد تصادف سفید:

این چراغ ها برروی نوک بال ها نصب میشود و به صورت فلش چشمک زن روشن و خاموش میشود. این چراغ ها از کیلومتر ها دورتر قابل مشاهده هستند و به نوعی بخشی از سیستم نوری ضد تصادف هواپیما مورد استفاده قرار میگیرد. خلبان به محض برخاستن هواپیما از روی زمین این چراغ هارا روشن کرده و پس از فرود هواپیما برروی زمین آنها را خاموش میکند. به این چراغ ها استروب نیز گفته میشود.

چراغ های لوگو (Logo Light):

چراغ های لوگو معمولا روی سکان های افقی دم قرار گرفته اند و سکان عمودی را روشن میکنند (روی قسمت بالای دم هواپیما). استفاده از چراغ های لوگو ضروری نیست و صرفا جنبه ی تبلیغاتی دارد تا نماد شرکت هواپیمایی از دور نمایان باشد. چراغ های لوگو همچنین میتوانند به کنترل کننده های زمینی در شناسایی هواپیماها در مسیر تاکسی وی کمک کنند.

منابع نیروی الکتریکی هواپیما:

بیشتر هواپیماهای مسافربری امروزی از هر دو جریان مستقیم (DC) و جریان متناوب (AC) استفاده میکنند. اگرچه ولتاژهای متفاوتی در هواپیماها استفاده میشود ولی بیشتر هواپیماهای مسافربری از جریان مستقیم با ولتاژ 28 ولت و جریان متناوب سه فاز با ولتاژ 115 ولت و فرکانس 400 هرتز برای تامین نیاز های هواپیما مانند روشنایی کابین ، به کاراندازی سیستم های سرگرم کننده و همچنین برای اماده سازی غذا استفاده میکنند.