هرآنچه که درباره هلیکوپتر باید بدانید

نویسندگان: صادق امیر تیموری و آریا زایرانگالی 

هلیکوپتر در طبقه بندی هواگردهای بالگردان قرار گرفته که بوسیله روتورهای روی سر خود یا ملخ روی سر خود که بوسیله موتور turbo shaft به حرکت در می ایند پرواز می کنند و هرگاه نیروی بالابرنده هلیکوپتراز وزن خود بیشتر  شود از زمین بلند میشود و پرواز ان برخلاف هواپیما منوط به طی کردن مسافت برای برخاستن نمی باشد و نوعی عمود پرواز محسوب میشود .  بدنه آن بر اثر فقدان تکیه گاه تمایل چرخش در جهت عکس بدنه هلیکوپتر را دارند  که ان را با ملخ هلیکوپترها در رده هواگردهای بال متحرک قرار میگیرند و این موضوع مهمترین تفاوت ان ها با هواپیما است زیرا هواپیما در رده هواگردهای بال ثابت قرار میگیرد . ملخ روی سر هلیکوپتر با ملخ هواپیما های که موتور جت ملخ دارturbo prop  دارند دارای تفاوت است زیرا ارتفاع ملخ هلیکوپتر بیشتر بوده و باریک تر هست.هلکوپتر در فرهنگ فارسی معین به معنای نوعی وسیلة ترابری هوایی که در هنگام فراز و فرود می تواند به طور قایم یا عمودی حرکت کند و به حالت ایستاده در هوا بماند.

تاریخچه هلکوپترها:

کاربرد پروانه‌های گردان برای رسیدن شبیه‌سازی پرواز، از سده چهارم پیش از میلاد مسیح در چین آغاز شد. طرح اولیهٔ ساخت بالگرد را چینی‌ها برای ساخت اسباب‌بازی‌های فرزندانشان به کار بردند. اسباب‌بازی‌های کودکان با چوب بامبو که امروزه «بامبو کاپتر» نامیده می‌شوند برای سرگرم کردن کودکان به‌کار می‌رفتند.  فیلسوف چینی «جی هانگ» در سال ۳۱۷ میلادی در کتاب خود که «بائوپوزی» نام دارد دربارهٔ بالگرد مطالبی نوشته‌است. او احتمال ساخت یک بالگرد در آینده را به زبان آورده و آن را فِئیچه به معنای «ماشین پرنده» نامیده و اینگونه نوشته‌است که:

چند نفر موفق شدند با استفاده از بخش درونی درخت کنار «ماشین پرنده» بسازند. آنها با استفاده از چرم ورزا چوب را به‌گونه‌ای محکم کردند که در حرکت باقی بماند.

میخاییل لومونسف نیز بر پایهٔ این طرح چینی، مدلهایی ارائه کرد و در طول زمان این ایده‌ها بهتر و بهینه‌تر شدند.

میخاییل لومونسف و لئوناردو دا وینچی نیز از کسانی بودند که طرح‌هایی از بالگرد را ارائه دادند، ولی نتوانستند از حرکت بخش اصلی بدنه به دور خود جلوگیری کنند. مدل کوچکی از یک بالگرد، که «چاینیز تاپ» نام داشت، در سال ۱۷۸۳ وارد عرصه شد. ۱۳ سال بعد، «سر جورج کیلی» انواع آزمایشی این چاینیز تاپ‌ها را ساخت و بالگرد بخاری را طراحی کرد. در عرض صد سال بعد، طرح‌هایی که ساخته می‌شد همگی مشکل موتور داشتند. واژهٔ فرانسوی hélicoptère به لهجه فرانسوی هیلی‌کوپتِق نخستین بار در سال ۱۸۶۱ توسط یک دانشمند فرانسوی ــ که اولین مدل کوچک با موتور بخار را ساخت ــ مورد استفاده قرار گرفت. همچنین اولین مدل موتور الکتریکی را توماس ادیسون اختراع کرد. اولین پرواز موفقیت‌آمیز نیز در سال ۱۹۰۷ در فرانسه، البته توسط یک ماکت کوچک، انجام شد که در این پرواز، بالگردِ مدل به‌مدت ۲۰ ثانیه در ارتفاع ۳۰ سانتیمتری سطح زمین معلق ماند.

در دهه ۱۹۲۰ میلادی خوآن دلا سییروا پیشگام اسپانیایی در صنعت بادبادک پروانه‌دار و هواچرخ، طرح‌های بسیار نوآورانه‌ای با به‌کارگیری پروانهٔ «تمام لولایی» ارائه داد که الهام‌بخش بالگردهای بسیار زیادی ازجمله بالگردهای امروزی شد. هفت سال بعد از ساخته شدن اولین بالگردی که می‌توانست پرواز کند، دو افسر نیروی هوایی مجارستانی بالگردی ساختند که اتفاقاً پروازهای متعددی در ارتفاعات بالا انجام داد، ولی هرگز اجازهٔ پرواز آزاد نداشتند. بالگردهای ساخته‌شده انتظارات را برآورده نمی‌کرد، تا اینکه در سال ۱۹۳۶ شرکت آلمانی «فوک ولف» بالگردی ساخت که سرعت آن ۷۰ مایل بر ساعت و تا ارتفاع ۱۱ هزار پایی بود.

در سال ۱۹۴۰ و هم‌زمان با پیشرفت در ساخت موتورهای هم‌محور (موتورهایی که در آن نیروی پیشران و پسران هر دو ملخ توسط یک موتور تولید می‌شود) اولین بالگرد برای استفاده‌های نظامی توسط سیکورسکی ساخته شد و اولین پرواز آن در سال ۱۹۴۰ در آمریکا با موفقیت صورت گرفت که آن را دو خلبان تا ارتفاع ۱ کیلومتری زمین در مدت ۱ دقیقه بالا بردند.

قابلیت مانور هلیکوپتر:

یکی از محدودیت های هلیکوپتر  در پرواز قدرت کم مانور ان هست و خلبانان نمی توانند با هلیکوپتر تک پروانه ایی مانورهای وسیع_سنگین پروازی انجام دهند

سطوح کنترل پرواز هلیکوپتر

(1)COLLECTIVE PITCH CONTROL:که در کنار خلبان بوده و به منظور افزایش و کاهش و تنظیم نیروی لیفت از ان استفاده می شود

(2)CYCLIC PITCH CONTROL:این دسته در جلوی خلبان است و اگر سمت جلو داده شده هلیکوپتر به جلو و اگر به عقب هلیکوپتر به عقب ودر راست این دسته حرکت میکند

(3)PEDALS:که برای تغییر گام ملخ دم tail rotor از ان استفاده میشود

کاربرهای مختلف

(1)تهاجمی

(2)ترابری

(3)پشتیبانی

(4)امور نظامی

(5)باالگردهای غیرنظامی (اتش تشانی/اوژانس هوایی و ...)

آموزش خلبانی هلیکوپتر:

در ایران نیز مانند دیگر کشورهای جهان علاقه مندان به فراگیری آموزش خلبانی هلیکوپتر اقدام به ثبت نام در آموزشگاه های دارای مجوز کنند و در مقاطع PPL-H و CPL-H به تحصیل بپردازند حتی افراد دارای گواهینامه خلبانی هواپیماهای مسافربری  میتوانند اقدام به تبدیل گواهینامه خود به گواهینامه خلبانی هلیکوپتر پس از گذشت یک دوره آموزشی کنند .