جت لگ

نویسنده: محمد امین کیانفر 

 وقتي در پرواز هاي طولاني ساعت بدن انسان دچار اختلال ميشود با اختلالي به نام جت لگ مواجه خواهد شد . در اين يادداشت به اين اختلال و تاثيراتي كه ميتواند بر روي بدن انسان داشته باشد ميپردازيم.

جت لگ عكس العمل طبيعي به تغيير سريع مناطق زماني جغرافيايي مختلف جهان است، اين پديده بيشتر مسافران را تحت تاثير قرار ميدهد. مخصوصا افرادي كه به طور منظم سفر ميكنند مانند خلبان ها و خدمه پرواز.

اصطلاح جت لگ به اين دليل به كار ميرود كه قبل از ورود هواپيما هاي جت مسافربري، مسافرت بسيار دور و سريع به منظور از بين رفتن زمان غير معمول بود سفر با هواپيما هاي ملخ دار، كشتي يا قطار كُند تر و با فاصله محدود تر از پرواز هاي جت بود بنابراين به طور گسترده اي باعث پرواز زدگي نميشود ( جت لگ ) مهم ترين دليل پرواز زدگي بر هم خوردن ساعت بيولوژويك بدن است. طي مسافرت هاي طولاني ترشح هورمون ملاتونين كه مسئوليت ساعت بيولوژيك و زيستي انسان را بر عهده دارد كاهش يافته و موجب اختلال ساعت خواب و بيداري فرد ميشود.

فشار هواي داخل هواپيما، نوع تغذيه، استرس پيش از سفر، نداشتن تحرك و جا به جايي از عوامل بروز پرواز زدگي ( جت لگ ) به شمار ميرود. 

جت لگ عوارضي مانند كاهش تمركز، مشكلات عصبي و همچنين مشكلات گوارشي پيدا ميكنند.

'روش هاي جلوگيري و درمان جت لگ :

١- قبل از پرواز يك خواب خوب و كامل داشته باشيد ٢- از پرواز كردن در شب اجتناب كنيد ٣- قرص هاي خواب آور نخوريد ٤- از خوردن قهوه دوري كنيد ٥- ساعت خود را با زمان مقصدتان تنظيم كنيد ٦- نور خورشيد را دريافت كنيد ٧- بلافاصله بعد از رسيدن به مقصد نخوابيد ٨- مواد غذايي زيادي نخوريد ٩- كفش و لباس راحت بپوشيد.

'چه عواملي خطر ابتلا به جت لگ را افزايش ميدهد؟

١- سفر طي ٣ منطقه زماني يا بيشتر ٢- سفر به شرق كره زمين ٣- سن مسافر ٤- سفر هاي متعدد ٥- مصرف الكل