سیستم هشدار زمینی هواپیما

نویسنده: سید مهدی موسوی 

سیستم هشدار مجاورت زمینی

 GPWS:

Ground proximity warning system

سیستمی است که برای هشدار دادن به خلبانان در صورتی که هواپیمای آنها در معرض خطرفوری  برخورد به داخل زمین یا مانعی باشد طراحی شده است. اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده  (FAA:Federal Aviation Adminstration)      

GPWsرا به عنوان یک نوع سیستم هشداردهنده آگاهی از زمین(Terrain: TAWS awareness and warning system)  تعریف میکند .سیستم های پیشرفته تر، که در سال1996معرفی شدند، به عنوان سیستم های هشدار نزدیکی زمین EGPWS : emergency ground proximity warning system ) نوع مدرن از TAWS شناخته می شوند.در اواخر دهه 1960 ،یک سری حوادث پروازکنترل شده به داخل زمین CFIT :( controlled flight into terrain )  جان صدها نفر را گرفت.سانحه CFIT حادثه ای است که در آن یک هواپیما که به درستی کار می کند تحت کنترل یکً خدمه کاملا  واجد شرایط و گواهی شده به داخل زمین، آب یا موانع بدون آگاهی خدمه  بر خورد میکند.با شروع در اوایل دهه 1970 ،تعدادی ازمطالعات وقوع حوادث CFIT را بررسی کردند.یافته های این مطالعات نشان داد که اگر از یک دستگاه هشدار دهنده به نام سیستم هشدارنزدیکی زمین (GPWS )استفاده می شد، میتوان از بسیاری از چنین حوادثی جلوگیری کرد.در نتیجه این مطالعات و توصیه های هیئت ایمنی حمل و نقل ملی ایالات متحده NTSB:National Transportation Safety Boardدر سال 1974 ،FAA تمام هواپیماهای توربین وتوربوجت بزرگ را ملزم به نصب تجهیزات GPWS مورد تایید TSOکرد. سازمان بین المللی  هوانوردی غیرنظامی (ایکائو)، نصب GPWSرا در سال 1979 توصیه کرد  یک مهندس کانادایی الاصل، اختراع

GPWSرا توسعه داد و به او اعتبار داد. درمارس 2000 ،FAA ایالات متحده قوانین عملیاتی را اصلاح  کرد تا همه هواپیماهای دارای موتورتوربین ثبت شده ایالات متحده با شش یا بیشترصندلی مسافر (به استثنای صندلی خلبان وکمک خلبان) به TAWS مورد تایید FAA مجهزشوند. این دستور بر هواپیماهایی که پس از 29مارس 2002 ساخته شده اند، تأثیر می گذارد.این سیستم ارتفاع هواپیما را از سطح زمین که توسط ارتفاع سنج راداری تعیین می شود، نظارت می کند. سپس یک کامپیوتر این قرائت ها راپیگیری میکند، روندها را محاسبه میکند و اگرهواپیما در پیکربندی های پروازی تعریف شده باشد، با پیامهای دیداری و صوتی به خدمه پرواز هشدار میدهد. از آنجایی که فقط می تواند داده ها رااز زیر هواپیما جمع آوری کند، باید

ًمستقیماویژگی های زمین آینده را پیش بینی کند. اگر یک تغییر چشمگیر در زمین، مانند شیب تند، وجودداشته باشد، GPWS نرخ بسته شدن هواپیما راتشخیص نمی دهد تا زمانی که برای اقدام گریزان خیلی دیر شده باشد. در اواخر دهه

1990 ،بهبودهایی ایجاد شد و این سیستم اکنون

سیستم هشدار نزدیکی زمینی پیشرفته" (TAWS/EGPWS )نامیده می شود.این سیستم با یک پایگاه داده زمین دیجیتال درسراسر جهان ترکیب شده و بر فناوری سیستم موقعیت یابی جهانی (GPS )متکی است.رایانه های داخلی مکان فعلی را با پایگاه داده   های زمین مقایسه میکنند. صفحه نمایش زمین به خلبانان جهت گیری بصری به نقاط بال و پایین نزدیک هواپیما می دهد. پیشرفتهای نرم افزار EGPWSبر حل دو مشکل متداول متمرکز شده اند . اصلا هیچ هشداری وجود ندارد و پاسخ دیر هنگام یا نامناسب .

5 حالت پایه سیستم هشدار نزدیکی زمین وجود دارد که ً تا ارتفاع رادیویی (ارتفاع رادیویی – یعنی معمول

ارتفاع از سطح زمین) 2500 فوتی فعال هستند.

حالت 1 - سرعت نزول بیش از حد: این با نرخ بالای نزول در نزدیکی زمین ایجاد می شود (باارتفاع رادیویی یا "alt rad "اندازه گیری میشود) و منجر به احتیاط "نرخ فرو رفت، سرعت فرورفتگی" می شود. اخطار مربوطه در صورت فعال شدن "کشش به بال" است. حالت 1 در تمام مراحل پرواز فعال است.

حالت 2 - نرخ بسته شدن بیش از حد زمین: حالت2

پیکربندی چرخ دنده و فلپ را در نظر می گیرد.دو نوع هشدار حالت 2 وجود دارد: حالت 2A(فعال در هنگام صعود، کروز و نزدیک شدن اولیه)و حالت 2B (فعال در هنگام نزدیک شدن و 60ثانیه پس از بلند شدن). با ارابه فرود، هشدارهاعبارتند از "Terrain Terrain"، "Terrain "و

"Up Pull ."با پایین آوردن ارابه فرود، احتیاط

"Terrain "فعال می شود.حالت 3 - از دست دادن ارتفاع به دنبال برخاستیا دور زدن: پس از کاهش قابل توجه ارتفاع پس

از برخاست یا دور زدن - "غرق نشوید، غرق نشوید".حالت 4 - پاکسازی زمین کافی نیست (در زمان پیکربندی فرود). حالت 4A و 4B در حین کروز ونزدیک شدن فعال است و حالت 4C در حین دورزدن فعال است. حالت 4A وقتی ارابه فرود بالا است، «زمین خیلی کم، دنده خیلی کم» را فعال میکند، حالت 4B ((زمین خیلی کم، فلپهای خیلی کم» را با فلپهایی که در پیکربندی فرود نیستند

(اما ارابه های فرود پایین) و حالت 4C با فلپهای غیرفعال است. در پیکربندی فرود یا دنده بال:

"زمین خیلی کم".

حالت 5 - فرود بیش از حد در زیر شیب سرخوردن - هنگامی که هواپیما از زیر شیب سرنشین پایین می آید و هشدار صوتی

"Glideslope فعال می شود،.توجه: اخطارها، هشدارها و هشدارهای بال بسته به نوع هواپیما متفاوت است (و حتی ممکن است در همان نوع هواپیما در صورت نصب سیستم های مختلف متفاوت باشد).نکته: همچنین باید توجه داشت که تمامی خدمه پرواز در حین تمامی زمان های اظطراری هواپیماباید خونسردی خود را حفظ کنند و سعی کنند مسافر ها را اگر مطلع میکنند ارام نگه دارند بلکه شرایط وخیم تر نشود و همچنین تمامی خدمه بایدهنگام صحبت با یکدیگر به گونه ای صحبت کنندکه در کمترین زمان بیشترین مفهوم را به فردمتقابل برساند.