نکاتی پیرامون تخلیه فرودگاه ها در شرایط اضطراری

نویسنده : محمد حسین تقی بیگی 

تخلیه فرودگاه در هنگام حادثه امنیتی

تخلیه فرودگاه

هدف از تخلیه فرودگاه جابجایی افراد از ناحیه‌ای است که ممکن است در خطر باشند به جایی که در آن ایمنی برقرار باشد از طریق:

جابجایی داخلی به یک ناحیه امن؛

تخلیه جزئی، در جایی که ساختمان‌های بزرگ دخیل هستند و تنها یک بمب مشکوک یا دستگاه کوچک پیدا شده است؛ یا

تخلیه کامل.

در تمام مواردی که تهدید بمب دریافت می‌شود، هماهنگ‌کنندگان باید بلافاصله افسران امنیتی فرودگاه و پلیس را مطلع کنند و اقدامات انجام‌شده را به آنان اطلاع دهند.

تصمیم‌گیری برای تخلیه

تصمیم به تخلیه را هماهنگ‌کننده اتخاذ می‌کند، اما پلیس یا افسران امنیتی فرودگاه ممکن است در صورت درخواست، مشاوره ارائه دهند.

در شرایط استثنایی، اگر اطلاعات خاصی دریافت شود، پلیس یا خدمات امنیتی ممکن است دستور تخلیه صادر کنند و در صورت لزوم تصمیم هماهنگ‌کننده را لغو کنند.

از طرف دیگر، در برخی شرایط، پلیس یا خدمات امنیتی ممکن است تأکید کنند که ساختمان ترمینال تخلیه نشود؛ مثلاً اگر باور داشته باشند که دستگاه انفجاری خارج از ساختمان ترمینال قرار دارد و تخلیه باعث افزایش خطر برای افراد می‌شود.

چهار اقدام برای هماهنگ‌کنندگان

1. هیچ اقدامی انجام ندهید – این گزینه ممکن است جذاب به نظر برسد اگر تهدید از طرف یک فرد مست یا کودک باشد، اما نباید انتخاب شود مگر در صورتی که هماهنگ‌کننده مطمئن باشد تهدید یک شوخی بدخواهانه است. اگر کوچک‌ترین شکی وجود داشته باشد، هماهنگ‌کننده باید یکی از گزینه‌های دیگر را انتخاب کند.
2. جستجو و سپس تخلیه – اگر جسم مشکوکی پیدا شود، هماهنگ‌کننده باید منطقه را تخلیه کند. اگر جسمی پیدا نشود و عامل مهم دیگری وجود نداشته باشد، هماهنگ‌کننده می‌تواند این گزینه را در صورتی که سطح تهدید پایین ارزیابی شود، مناسب بداند.
3. تخلیه تمام افراد به جز تیم‌های جستجو و کارکنان ضروری – اگر سطح تهدید متوسط ارزیابی شود اما هیچ دلیلی برای وقوع انفجار فوری وجود نداشته باشد یا اگر دستگاه مشکوک کوچک باشد.
4. تخلیه فوری همه کارکنان – اگر تماسی دریافت شود که هماهنگ‌کننده آن را به‌عنوان سطح بالای خطر ارزیابی کند، باید تخلیه سریع و بدون جستجو انجام دهد. اگر زمان انفجار در تهدید تلفنی اعلام شده باشد، هماهنگ‌کننده اطمینان حاصل می‌کند که هرگونه جستجو انجام شده و کارکنان حداقل ۲۰ دقیقه قبل از مهلت تعیین‌شده از ساختمان خارج شده‌اند، حتی اگر دستگاهی پیدا نشود.

برنامه‌های تخلیه

همانطور که در برنامه‌های جستجو، هماهنگ‌کنندگان باید نقشه‌های به‌روز مسیرهای تخلیه را داشته باشند، به ویژه اگر چندین خروجی از یک ساختمان ترمینال وجود داشته باشد، تا:

تخلیه سریع و مؤثر با استفاده از تمام خروجی‌های موجود انجام شود. سیستم اعلام عمومی کارکنان را به خروجی‌های خاص هدایت می‌کند. اگر هیچ شکل دیگری از ارتباط موجود نباشد، می‌توان از آلارم‌های آتش‌سوزی استفاده کرد، به شرطی که از هشدار آتش متمایز شوند، کارکنان سیگنال را بشناسند و آلارم‌ها بخشی از سیستم خودکار متصل به سرویس آتش‌نشانی محلی نباشند. آلارم آتش‌سوزی جایگزین ضعیفی برای سیستم اعلام عمومی است و فقط به‌طور موقت باید استفاده شود تا نصب سیستم مؤثرتر انجام گیرد.

هماهنگ‌کننده مسیرهای جایگزین برای تخلیه را تعیین می‌کند تا افراد بتوانند بدون عبور از نزدیکی دستگاه انفجاری مشکوک ساختمان ترمینال را ترک کنند.

تصمیم برای بازگشایی

برای اطمینان از تخلیه ایمن اعضای عمومی، هماهنگ‌کننده باید از کارکنان به عنوان ناظران تخلیه استفاده کند تا مردم بدون وحشت و از مسیرهای پیش‌بینی‌شده به سرعت خارج شوند.

این ناظران باید از قبل انتخاب شوند و در نقش خود آموزش ببینند.

هماهنگ‌کننده باید دو منطقه تجمع مشخص در جهت‌های مخالف تعیین کند تا افراد پس از خروج در آنجا جمع شوند.

هماهنگ‌کننده می‌تواند از نقاط تجمع آتش‌نشانی برای این منظور استفاده کند، به شرطی که حداقل ۴۰۰ متر از ساختمان ترمینال فاصله داشته باشند. در برخی شرایط خاص، ممکن است این فاصله تا ۱۰۰۰ متر افزایش یابد. برای ارزیابی این ضرورت، هماهنگ‌کننده باید از کارشناسان چک و خنثی(EOD ) مشاوره بگیرد.

هماهنگ‌کننده از کارکنان و اعضای عمومی می‌خواهد وسایل شخصی و بار خود را با خود ببرند تا مشکلات ناشی از وسایل باقی‌مانده و خطر دستگاه‌های انفجاری ثانویه کاهش یابد.

همچنین، سرپناه و پوشش مناسب برای مدت طولانی خارج ماندن مسافران و کارکنان باید فراهم شود و از ساختمان‌های جایگزین برای اسکان موقت استفاده شود.

مناطق پارکینگ نباید به عنوان نقاط تجمع انتخاب شوند، به ویژه اگر در نزدیکی ساختمان ترمینال تخلیه‌شده باشند، زیرا احتمال پنهان‌سازی دستگاه‌های انفجاری ثانویه در وسایل نقلیه وجود دارد.
درها و پنجره‌ها باید، در صورت امکان، باز و غیرقفل باشند، چراغ‌ها روشن بمانند و ماشین‌آلات و تجهیزات هر زمان که امکان‌پذیر باشد خاموش شوند.

هماهنگ‌کننده بررسی می‌کند که همه افراد پس از تخلیه ساختمان را ترک کرده‌اند و تمامی کارکنان و بازدیدکنندگان حساب شده‌اند.

تا زمانی که ساختمان ترمینال به‌طور رسمی ایمن اعلام نشود، هیچ فردی مجدداً وارد آن نمی‌شود.

آموزش کارکنان

آموزش مناسب کارکنان ضروری است تا در صورت نیاز به جستجو و تخلیه، نه تنها تیم‌های جستجو بلکه تمامی کارکنان فرودگاه بدانند چه کاری باید انجام دهند.

تمرینات منظم جستجو و تخلیه به حفظ آگاهی و دقت کارکنان کمک می‌کند.

تمام کارکنان باید از نقاط تجمع تخلیه آگاه باشند.

اپراتورهای تلفن، کارکنان اطلاعات و سایر افرادی که احتمال دارد به شماره تلفن عمومی پاسخ دهند، باید آموزش ببینند که چگونه یک تهدید بمب را مدیریت کنند.

ناظران تخلیه و سایر اعضای کلیدی کارکنان باید نقش خود را بدانند و به‌طور مرتب آموزش ببینند.

پروسیجرها باید تضمین کنند که کارکنان منصوب‌شده جایگزین دارند تا هیچ‌گاه پوشش از دست نرود.