کدهای فرودگاهی ایکائو و یاتا

نویسنده: علی رفیع زاده 

 به دایره های قرمز روی تصویر بلیط زیر دقت کنید:

آیا تا کنون با خود فکر کرده اید که این حروف بر روی بلیط خود چه معنی دارد ؟

چرا همچین حروفی باید بر روی بلیط های پرواز وجود داشته باشد ؟

آیا این حروف معنی خاصی را به همراه خود دارند ؟

امروز  در رابطه با این حروف و کد ها و هر سوالی که با خود دراین زمینه در ذهن دارید صحبت میشود و توضیحات کامل و جامع در رابطه با این کد ها برای شما دوستان عزیز ارائه میگردد با ما همراه باشید.

  در صنعت هوانوردی برای تقسیم بندی فرودگاه های کشور های مختلف از کد هایی نظیر کدهای یاتا و ایكائو استفاده میشود که هرکدام در موقعیت های مختلف استفاده میشوند.

1. کد های فرودگاهی بر پایه ایكائو

کدی چهارحرفی (رقمی) است که هر یک از فرودگاه‌های دنیا را با آن می‌توان نشان داد. این کدها توسط سازمان هوانوردی غیرنظامی بین‌المللی ( ایکائو)  تعریف و در سند ایکائو۷۹۱۰ مکان‌یاب منتشر شده‌اند.

کد ایکائو برای برنامه‌ریزی پرواز و کنترل ترافیک هوایی استفاده می‌شود. این کدها با کدهای یاتا که برای مقاصد عمومی مثل جدول‌های شرکت‌های هوایی، رزرو کردن‌ بلیط یا جابه‌جایی بار استفاده می‌شوند، یکی نیستند.

کد ایکائو همچنین برای شناسایی دیگرنقاط مانند ایستگاه‌های هواشناسی، ایستگاه سرویس پروازهای بین‌المللی یا مراکز کنترل محیطی استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، فرودگاه مهر آباد تهران با کد یاتای THR شناخته میشود و بر روی بلیط مسافران ثبت میشود اما کد مخصوص به فرودگاه مهر آباد بر پایه کد های ایكائو به OIII معروف است .

به تصویر زیر دقت کنید:

بر خلاف کد یاتا، کد ایکائو یک ساختار منطقه‌ای (جهان به چند بخش تقسیم کرده) دارد. کدها ایکائو یکتا هستند و همهٔ اطلاعات لازم را به اطلاع می‌رسانند.

به‌طورکلی، حرف اول به قاره اختصاص داده شده‌است؛ حرف دوم نشان‌دهندهٔ کشور است؛ و حرف‌های سوم و چهارم متعلق به فرودگاه مربوطه هستند. استثنا برای کشورهای بزرگ وجود دارد؛ حرف اول نشان‌دهندهٔ کشور و حرف‌های دوم تا چهارم برای فرودگاه هستند. در هر صورت، کد ایکائو بر خلاف کد یاتا، چهارچوب جغرافیایی ارائه می‌دهد.

در کشورهایی مثل آمریکا و اروپا تقریباً ، کدهای یاتا و ایکائو شبیه هم می‌باشند.

در مواقعی که فرودگاهی کد ایکائو نداشته باشد در جدول پروازی آن فرودگاه به صورت کد ZZZZ استفاده میکنند.

حال شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که چرا دو حرف آخر (سوم و چهارم) را مخصوص فرودگاه مربوطه قرار داده اند و چرا فقط یک از آنها را برای فرودگاه مربوطه قرار نداده اند ؟

به عنوان مثال شهر شیراز دارای یک فرودگاه  به نام شهید دستغیب را به همراه دارد و با کد ایكائو OISS شناخته میشود. همچنین این شهر دارای یک فرودگاه دیگر به نام فرودگاه زرقان را به همراه دارد. از آنجایی که نمیتوان  دو فرودگاه هم زمان دارای یک کد ایكائو یکسان را داشته باشند از حرف آخر (چهارم) برای جداسازی یک فرودگاه از فرودگاه دیگر استفاده میشود پس فرودگاه زرقان را با کد ایكائو OISO قرار میدهند.

به عنوان مثال فرودگاه فسا با کد ایكائو OISF قرار میدهند تا افراد آن را اشتباهی با فرودگاه شهید دستغیب شیراز با کد ایكائو OISS فرض نکنند.

1. کد های فرودگاهی بر پایه یاتا

کد یاتا متشکل از 3 حرف بوده که برای شناسایی فرودگاهها استفاده می شود. در هنگام خرید بلیط مانند اولین تصویری که با دایره های قرمز نشان داده شده بود میتوان کد های یاتا را بر روی بلیط خود مشاهده کنید. کد های یاتا معمولا بر گرفته شده از 3 حروف (اول،وسط،آخر) شهر یا فرودگاه آن منطقه است.

کد یاتا یا کد فرودگاهی انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (International Air Transport Association airport cod) یک کد سه حرفی است که برای مشخص کردن و شناسایی فرودگاه ها در سرتاسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. سازمان یاتا کار کد گذاری فرودگاه ها را بر عهده دارد که دفتر مرکزی آن در شهر مونترال کانادا قرار دارد.

کد یاتا بر روی بلیط هواپیما، برچسب های بار و چمدان و زمان بندی پروازهای شرکت های هواپیمایی و رزرو بلیط درج می شود. به طور مثال کد یاتا برای فرودگاه مهر آبادTHR  و کد ایکائو آن  OIIIاست. کد یاتا بروی بلیط مسافران نیز درج می شود، در صورتی  که کد ایکائو، بیشتر در بررسی های تخصصی پروازها و فرودگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین کد یاتا برای شناسایی ایستگاه های راه آهن و قطار نیز استفاده می شود، در حالی که کد ایکائو فقط منحصر به فرودگاه و صنعت هواپیمایی است.

در لیست زیر نام چند فرودگاه کشور به همراه کد یاتا و ایکائو را به شما نمایش داده شده است:

تفاوت کد ایکائو و کد یاتا

کد یاتا بر روی بلیط هواپیما، برچسب های بار و چمدان و زمان بندی پروازهای شرکت های هواپیمایی و رزرو بلیط درج می شود. به طور مثال کد یاتا برای فرودگاه هیترو لندن LHR  و کد ایکائو آن EGLL است. کد یاتا بروی بلیط مسافران نیز درج می شود، در صورتی  که کد ایکائو، بیشتر در بررسی های تخصصی پروازها و فرودگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین کد یاتا برای شناسایی ایستگاه های راه آهن و قطار نیز استفاده می شود، در حالی که کد ایکائو فقط منحصر به فرودگاه و صنعت هواپیمایی است.