یادداشتی پیرامون افزایش سوانح هوایی در سال 2020 نسبت به سال 2019

نویسنده : محمد شفیع خانی 

با نگاهی به سوانح هوایی در سال میلادی که پشت سر گذاشتیم در می یابیم درسال 2020 میلادی 40 سانحه هوایی برای هواپیماهای بزرگ تجاری روی داد و 299 فوتی برجا گذاشت . بر این اساس شمار افرادی که در سوانح هوایی سال 2020 در سراسر جهان کشته شدند نسبت به سال 2019 افزایش یافته است ، این در حالی است که شمار پروازها در جهان تقریبا 50 درصد به دلیل شیوع ویروس کرونا در سال 2020 میلادی کاهش یافت .

بر اساس بررسی های انجام شده در صنعت هوانوردی ، شمار افرادی که در اثر سقوط هواپیماهای بزرگ تجاری در سال 2019 کشته شده اند ، بیش از 50 درصد نسبت به سال قبل یعنی سال 2018 میلادی کاهش یافته بوده است . شمار افراد تلف شده ناشی از سوانح هوایی در سال 2019 ، 257 مورد گزارش شده است که نیمی از این کشته ها به تنهایی سهم سانحه های هوایی معروف بوئینگ 737 مکس می باشد .

اگربه آمار سوانح هوایی در سال های اخیر نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که به طور کلی تعداد سوانح هوایی هواپیماهای تجاری از سال 2005 میلادی رو به کاهش است و امن ترین سال صنعت هوانوردی جهان بر اساس آمار ثبت شده ، سال 2017 میلادی بوده است . درآن سال سقوط جت های مسافربری غول پیکر که منجر به مرگ شود رخ نداده است و تنها دو حادثه اتفاق افتاده است که آن هم مربوط به هواپیماهای کوچک منطقه ای بوده است . لازم به ذکر است که هواپیماهای مسافربری کوچک شامل این بررسی نشده اند .

اما سوال مهم این جاست که چرا با وجود کاهش تعداد حوادث و سوانح هوایی در سال های اخیر  با افزایش مرگ و میر ها در صنعت هوانوردی روبه رو بوده ایم ؟ 

در سال 1940 میلادی تحقیقات به عمل آمده نشان داد که حدودا 70 درصد سوانح هوایی  به نحوه عملکرد انسان بر می گردد . زمانی که اتحادیه بین المللی حمل و نقل هوایی (یاتا) شرایط 35 سال بعد را مورد بررسی قرار داد به این نتیجه رسید که هیچ گونه کاهشی در آمار حوادث ناشی از خطاهای انسانی رخ نداده است . براساس مطالعه ای درسال 1986 در ایالات متحده ، 93 سانحه هوایی مهم مورد بررسی قرار گرفت و دو عامل تعمیرونگهداری و بازرسی نا صحیح از عوامل اصلی و مهم دخیل در سوانح به شمار آمد .

سازمان هواپیمایی بریتانیا نیز مشابه چنین تحقیقی را درسال 1998 انجام داده است . براساس مشاهدات صورت گرفته ، بین سالهای 1980 تا 1996 میلادی حدود621 سانحه منجر به فوت رخ داده است مجددا براساس نتایج به عمل آمده ، اشتباهات سهوی در تعمیرونگهداری و بازرسی ناصحیح از ده دلیل اصلی بروز چنین سوانحی قلمداد شده است .از سال 1940 میلادی تا سال های ابتدایی قرن 21 ، مسائل مربوط به تعمیرونگهداری هواپیما یک چالش بسیار مهم محسوب میشد اما با توجه به پیشرفت تکنولوژیکی صنعت هوانوردی و ارتقای آموزش های پرسنل هوانوردی امید می رفت که از سال 2005 با کاهش تعداد سوانح هوایی ، تعداد تلفات ناشی از سوانح هوایی نیز کاهش یابد که در سال های اخیر این چنین نبوده است و این موضوع نشان می دهد پیشرفت تکنولوژیکی  نتوانسته تاثیر چندانی در فراوانی عوامل انسانی در وقوع سوانح و تعداد تلفات آن داشته باشد .