مدیریت و سیاست ایمنی در محیط کاری تعمیرونگهداری هواپیما

نویسنده : محمد شفیع خانی و سید اسحق موسوی 

مخاطرات در محیط کار عبارتند از چالش‌ها و مشکلات مربوط به سلامتی، ایمنی و حفاظت از افراد حین انجام کار. تمامی محیط‌های کاری دارای مخاطراتی هستند و مهندسین تعمیرونگهداری هواپیما از این قاعده مستثنی نیستند. سلامتی و ایمنی مقوله‌ای تقریبا متفاوت با عوامل انسانی است.

خطرات بالقوه فراوانی در صنعت هوانوردی ازجمله در محیط کار متخصصین تعمیرونگهداری هواپیما وجود دارد و امکان ارائه تمامی آن‌ها به‌صورت یکجا وجود ندارد. هرچند برآورد و ارزیابی کامل سلامتی و ایمنی، مخاطرات را نمایان می‌سازد. مخاطرات فیزیکی در هوانوردی عبارتند از:

1- نور بسیار زیاد نظیر نور جوشکاری
2- صداهای بسیار مهیب (به‌صورت ناگهانی و ممتد)
3- نواحی محصور بسیار کم عرض و کوچک
4- کارکردن در ارتفاع زیاد
5- مواد سمی به‌صورت مایع، بخار و غیره
6- محدوده دمایی وسیع (هوای بسیار سرد و بسیار گرم)
7- تجهیزات متحرک، وسایل نقلیه و ارتعاشات

اما مسئولیت‌های هر یک از فعالان صنعت علی‌الخصوص مهندسین تعمیرونگهداری چیست؟

براساس قوانین و مقررات علاوه بر شرح وظایف معمول، مسئولیت حفظ ایمنی و سلامت در محیط کار نیز بر عهده تک‌تک افراد است. تمامی مهندسین تعمیرونگهداری هواپیما باید به این نکته واقف باشند که می‌توانند بر ایمنی در محیط کار تاثیرگذار باشند. بنابراین در یک سازمان تعمیرات هواپیما، سیاست ایمنی و سلامت می‌تواند شامل عبارات کاربردی برای هر یک از مهندسین باشد نظیر نیاز به:

1-‌ مراقبت از ایمنی و سلامت خود، همچنین سایر افرادی که قصور و کوتاهی در انجام وظایف، آن‌ها را دچار مخاطره و مشکل می‌کند.

2- همکاری با سازمان تعمیراتی به‌منظور کسب اطمینان از رعایت الزامات قانونی مربوط به ایمنی و سلامت در محیط کار.

3- کار بر اساس دستورالعمل ایمنی و آموزش ارائه‌شده.

4- اطلاع‌رسانی به سرپرستان و مدیران درباره شرایط و موقعیت کار شامل مخاطرات ایمنی و سلامت در محیط کار

5- عدم مداخله عامدانه و غیرمسئولانه در امور مربوط به سلامت ایمنی در محیط کار

شرایط و وضعیت مهندسین تعمیرو نگهداری، گروه یا سازمان تعمیراتی در یک کلام فرهنگ‌سازی اثر مستقیم و مهمی بر سلامت و ایمنی در محیط کار دارد. هر یک از افراد در صورت رفتار غیرمسئولانه، بدون فکر و از روی بی‌دقتی از خود بروز دهد، در معرض خطر قرار خواهد داشت.

* مدیریت و نحوه برخورد با شرایط اضطراری

برای به حداقل رساندن مخاطرات در یک محیط تعمیرونگهداری باید دستورالعمل‌های ایمنی و سلامت را به‌طور کامل رعایت کرد. هرچند در صورت بروز چنین مشکلاتی، تمامی پرسنل باید دانش و تجربه کافی برای مواجهه با شرایط و موقعیت‌های اظطراری را داشته باشند. شرایط اضطراری عبارتند از:

1- آسیب زدن فرد به خود یا همکارانش

2-‌ موقعیتی که بالقوه خطرناک است و احتمال آسیب زدن به خود وجود دارد. نظیر مواد سمی، مهلک و حریق

علاوه بر این، سازمان‌های تعمیراتی باید دستورالعمل و امکانات لازم برای مواجهه با موقعیت‌ها و شرایط اضطراری را فراهم کرده و اطلاع‌رسانی کافی در این زمینه صورت بپذیرد. از دیگر مواردی که سازمان‌های تعمیراتی باید در محیط کار ایجاد کنند، استخدام گروهی تحت عنوان گروه امداد و کمک‌های اولیه است.

* دستورالعمل‌های اصلی و اساسی در شرایط اضطراری عبارتند از:

1- حفظ آرامش و ارزیابی شرایط و موقعیت، بررسی اتفاق صورت‌پذیرفته، بررسی احتمال خطر برای خود افراد و دیگران، قرار ندادن خود در موقعیت‌های خطرناک.

2- ایمن‌سازی محیط ، حفاظت از مصدومان در برابر آسیب و مخاطرات بیشتر، از بین بردن خطر در صورت امکان.

3- ارزیابی تمامی افراد حاضر و شناسایی افرادی که قابلیت و توانایی کمک رسانی و امداد را دارند.

4- استفاده از تجهیزات موجود نظیر آتش خاموش کن و دستگاه های اطفای حریق

به طور کلی برخورداری از دانش کافی در شرایط اضطراری می تواند جان افراد را نجات دهد .از این رو شناسایی خطر ، تعیین خطر و ارزیابی خطر باید در دستور کار مهندسین تعمیرو نگهداری و سازمان های مربوطه آن‌ها قرار گیرد.