انواع فرودگاه ها

نویسنده: امیرعلی خالقی

حتما تا کنون این موضوع در ذهن شما گذر کرده است،که چند نوع فرودگاه یا چه تعداد فرودگاه داریم ؟

یا اینکه پرتردد ترین فرودگاه ها کدام ها اند؟یا اصلا شهر فرودگاهی چیست؟

خب میدانید پیشینه ساخت اولین فرودگاه  در کشور به حدود یک قرن گذشته برمیگردد  درسال 1287 خورشیدی ,نفت پای اولین فروگاه را به مسجد سلیمان باز کرد فرودگاه شهید آسیایی که در ابتدا تنها میزبان شرکت های هواپیمایی خارجی مانند کی ال ام وبریتیش ایرویز بود بعد از ملی شدن صنعت نفت پای هواپیماهای وزارت نفت نیز به آن باز شد.

 در این مقاله به تعداد و انواع فرودگاه ها  خواهیم پرداخت .

فرودگاه (Aerodrome)

محلی برای نشست وبرخاست هواپیماست از این رو باید درای امکاناتی برای مسافرین، خدمه وخود هواپیما باشد که عبارتند از

باند فرود ( Ranaway  ) : یک محل قابل دسترسی هوایی یا همان آسمان باز است.که برای نشست و برخاست استفاده میشود باند فرود میتواند از اسفالت، بتن ،سیمان و یا حتی سطح طبیعی مثل چمن باشد.

برج مراقبت( tower): یک سازه همانند فانوس دریایی است که باعث جلوگیری از برخورد هواپیما ها به همدیگر یا موانع است . دیگر وظایف آن روان سازی ترافیک هوایی و ارایه اطلاعات لازم  زمان بحران است.

 پایانه( terminal ): بخشی از ساختار فرودگاه است که در آن خدمات خرید بلیط، تحویل بار، بازرسی قبل پرواز(تشریفات پرواز) و همچنین سالن انتظار نیز بخشی از پایانه به حساب می اید که مسافران قبل از سوار شدن در آن تجمع می کنند.

تاکسی وی (Taxiway)  : مسیر های فرعی  تعبیه شده که جهت انتقال هواپیما از رمپ به باند یا بلعکس تاکسی وی میگویند که با خطوط زرد رنگ و با دو حرف و عدد نامگذاری می شوند.

علاوه بر بخش های اصلی که در بالا ذکر شد فرودگاه ها دیگر امکاناتی همچون هتل رستوران کلینیک بانک و.... در نظر گرفته اند.

در کشور ما طبق آمار شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران ،تعداد کل فرودگاه های ایران 105 عدد است .

از این تعداد فرودگاه 64 عدد آ ن ها تجاری اند که از این 64 عدد تجاری 54 عدد  دولتی است که از این تعداد 14فرودگاه بین المللی25 مرز هوایی و 15 فرودگاه داخلی است.

41 عدد باقی مانده فرودگاه های خصوصی و نظامی اند

انواع فرودگاه ها

بر اساس نوع مسیر و پرواز هواپیما ها به سه دسته تقسیم میشوند داخلی، بین المللی و مرز هوایی.

فرودگاه های داخلی آن دسته از فرودگاه هایی هستند که پذیرای هواپیما هایی اند که داخل محدوده کشور پرواز میکنند بعنی پروازی بین دو شهر در داخل کشور مثل پرواز بین دو فرودگاه رفسنجان و نوشهر.

فرودگاه های بین المللی یا اینترنشنال همانطور که از نامشان بر  می آید هم پرواز های دااخلی و هم خارجی را میزبانی میکنند . همانند فرودگاه بین المللی شیراز تبریز یا فرودگاه بین المللی باخارس مادرید.

تفاوت میان فرودگاه های مرز هوایی و فرودگاه های بین المللی در خدماتی است که در این دو نوع فرودگاه ارائه می شود. فرودگاه های بین المللی باید از امکاناتی چون امور گذرنامه، گمرک، مهاجرت، قرنطینه برخوردار باشد. در حالی که در فرودگاه های مرز هوایی برای جلوگیری از تحمیل هزینه های بیشتر به فرودگاه، این خدمات تنها به صورت موردی و آن هم در زمان انجام پرواز ارائه می شود. اما نقطه مشترک این فرودگاه ها با فرودگاه های بین المللی پذیرش پروازهای خارجی است. فرودگاه بین المللی لامرد، بندرلنگه و اردبیل از این دسته هستند.

شلوغ ترین فرودگاه  های ایران

در رتبه نخست فرودگاه مهراباد قرار دارد این فرودگاه که پنجمین فرود گاه  ساخه شده درایران است طبق امار شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران در سه ماه ابتدایی سال 1400 حدود که 30000نشست و برخاست صورت گرفته است و 3200000 مسافر و به تقریب 776.175,25 کارگو جابه شده است.

در رتبه دوم تا پنجم این جدول به ترتیب:

_فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد  مشهد

_فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز

_فرودگاه بین المللی سپهبد شهید سلیمانی اهواز

_فرودگاه بین المللی شهید ایت الله بهشتی اصفهان

همچنین پر رفت امد ترین فرودگاه دنیا طبق امار یاتا فرودگاه بین المللی بایون گوانجو چین اعلام شده است.

شهر فرودگاهی

-ناحیه ای شهری است که در ظرح هایی اقتصادی و زیربنایی با محوریت فرودگاه اند.که میتوان به عنوان یک هسته رفت و امد مرتبط به حومه شهر مباشند دید

اصطلاح شهر فرودگاهی اولین بار توسط هنرمند تجاری نیکلاس دسانتیس ارایه شد که یک اسمان خراش با فرودگاهی در بام شهر بود این ارایه در نوامبر سال 1939 موضوع مجله علم محبوب شد

این اصطلاح توسط بازرگانی در زمینه هوانوردی به نام جان دی کاساردا(john D.kasarda) در سال 2000جزو توسعه اقصادی شناخته شد.

از نمونه این شهر ها میتوان به شهر فروگاهی امام خمینی یا شهر فرودگاهی چابهار اشاره کرد.

یکی از نمونه های اداره‌ فرودگاه ها در سال های اخیر فرودگاه های نسل سوم است.

فرودگاه نسل سوم عبارت است از فرودگاه هایی که توسط دولت های محلی(شهرداری ها و استانداری ها) اداره‌ می‌شود.

این نوع مدریت فرودگاهی سبب می شود که طرح های عمرانی شهری به سمت فرودگاه های سوق داده می‌شود.