آشنایی با هواپیمای لاکهید یو-۲

نویسنده : علیرضا مختاری 

لاکهید یو-۲  یک هواپیمای شناسایی  دوربرد بلندپرواز است که اولین بار در سال ۱۹۵۵ در ایالات متحده آمریکا  و به سفارش آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا ساخته شد. این هواپیمای  تک ‌موتوره جهت پرواز در ارتفاع بسیار بلند و همچنین همه شرایط آب و هوایی شبانه‌روز تا ارتفاع ۲۱ کیلومتری تولید شده‌است. یو-۲ همچنین برای تحقیقات حسگرهای الکترونیکی، کالیبراسیون ماهواره‌ای، اعتبارسنجی داده‌ها و اهداف ارتباطاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بعد از جنگ جهانی دوم ، آمریکا برای اطلاع از فعالیت های اتمی و موشکی شوروی دست به پرواز بر فراز شوروی میزند .این پروازها از اروپای غربی و یا ژاپن انجام میشود که یکی از هواپیماهایی که برای این منظور استفاده میکند یو 2 می باشد .

انواع اولیه لاکهید یو-۲ در جریان جنگ سرد بر فراز خاک کشورهای شوروی، چین، ویتنام و کوبا پرواز می‌کرد. یک فروند از این هواپیما که خلبان  آن فرانسیس گری پاورز نام داشت؛ بر فراز خاک شوروی در تاریخ اول می ۱۹۶۰ توسط یک موشک اس-۷۵ دوینا سرنگون شد. البته فرانسیس گری پاورز ایجکت کرده و توسط نیروهای شوروی به اسارت گرفته شد. یک فروند دیگر از این نوع هواپیما که خلبان آن رودولف اندرسون نام داشت در بحران موشکی کوبا و بر فراز خاک کوبا در ۲۷ اکتبر ۱۹۶۲ به وسیله موشک‌های اس-۷۵ دوینا ساقط و خلبان آن کشته شد.

لاکهید یو-۲ از معدود هواپیماهایی به‌شمار می‌رود که بیش از ۵۰ سال است در حال سرویس‌دهی به نیروی هوایی ارتش ایالات متحده است. جدیدترین مدل‌های این هواپیما به نامهای (U-2S , U-2R , TR-1) در سالهای دهه ۱۹۸۰ میلادی وارد خدمت شد. مدل فعلی این هواپیما یعنی U-2S، در سال ۲۰۱۲ باز هم به لحاظ فنی ارتقا یافت. این هواپیما در درگیری‌های پس از جنگ سرد در جنگ افغانستان و جنگ عراق شرکت داشته و چندین عملیات چندملیتی نیروهای ناتو  را پشتیبانی کرده‌است.

ویژگی‌های فنی

• طول:۱۹٬۲متر
• طول بال‌ها:۳۱٬۴ متر
• ارتفاع :۴٬۸۸ متر
• سطح بال‌ها :۹۲٬۹ متر مربع 
• وزن خالی :۶٬۴۸۶ کیلوگرم
• بیشترین وزن برخاستن :۱۸٬۱۴۴ کیلوگرم
• بیشترین سرعت :۸۰۵ کیلومتر بر ساعت 
• کمترین سرعت برای کسب اطلاعات :۱۳۰ کیلومتر بر ساعت
• سرعت واماندگی : ۷۵ mph, 120 km/h
• برد :۱۰٬۳۰۸ کیلومتر
• سقف پرواز  :۲۱٬۳۰۰+ متر
• استقامت پرواز :۱۲ ساعت
• یک عدد موتور توربوفن جنرال الکتریک اف۱۱۸

یو 2 در زیر کابین خود دارای محفظه ای برای قرار دادن تجهیات شناسایی است که کاملا به راحتی می توان آن ها را تعویض کرد .این هواپیما در دماغه دارای سامانه شناسایی 91 سانتی متری ب 36  است که توان تصویربرداری از 150 کیلومتری را از یک جسم 10 سانتی متری را داشت . با این وجود یو 2 در طول دوره خدمتش بار ها مورد ارتقا در ناحیه تجهیزات شناسایی قرار گرفت به طور مثال در دهه 1980 سامانه روزنه ساختگی رکول روی یو 2 نصب شد .

از آخرین نسخه های تولید یو 2 آر میتوان نام برد که در سال 1967 پرواز کرد . این نسخه بزرگتر از مدلهای قبلی بود و سوخت بیشتری نیز حمل میکرد .14 فروند از این نمونه ساخته شده است . هواپیمای U-۲ نخستین بار در سال ۱۹۵۵ و توسط Skunk Works در شرکت لاکهید مارتین آمریکا طراحی و ساخته شد و حالا که ۶۰ سال از آن دوران می گذرد همچنان به عنوان یکی از شاخص ترین هواپیماهای جاسوسی و شناسایی دنیا به ویژه در دوران جنگ سرد به شمار می آید.

از U-۲ به عنوان معدود سیستم های هوایی قدیمی یاد می شود که همچنان مورد استفاده قرار می گیرد و اکنون قرار است نسخه جدیدی از آن به نام TR-X ساخته شود.

پهنای بال این هواپیمای جاسوسی فوق مدرن ۳۱ متربوده و تا ۷۶۴ کیلومتر بر ساعت نیز حداکثر سرعت دارد.

هواپیمای TR-X به گونه ای طراحی شده که تا ۲۲۶۸ کیلوگرم محموله را به راحتی حمل می کند. این سیستم هوایی همچنین تا ۲۱ کیلومتری زمین ارتفاع می گیرد که در نوع خود رکوردی خیره کننده به چشم می آید. اما عجیب تر آنکه چنیبن ارتفاع گیری تنها در کمتر ۴۵ دقیقه صورت می گیرد.

بنابراعلام شرکت لاکهید مارتین، هواپیمای TR-X پس از قرار گرفتن در ارتفاع ۲۱ کیلومتری زمین اشراف اطلاعاتی قابل توجهی پیدا خواهد کرد.

هواپیمای جاسوسی U-۲ در سال ۲۰۱۹ برای همیشه بازنشسته می شود. این هواپیما در دهه ۱۹۸۰ بازطراحی شد که طی آن قابلیت های جدیدی از جمله رصد فضا و تبدیل شدن به ابزاری کاربردی برای ناسا به آن افزوده شد.

پیش بینی می شود هواپیمای جایگزین یعنی TR-X در سال ۲۰۲۵ به بهره برداری برسد.