جعبه فیوز هواپیما

  نویسنده : علی پناهپوری 

هواپیماها درست مانند خودروهای امروزی،  با هدف حفاظت از تجهیزات الکتریکی، ساختاری مشابه با جعبه فیوز یک خودرو دارند. در این میان برخلاف فیوزهای به کار رفته در یک خودرو که در صورت سوختن، با یک فیوز جدید باید جایگزین شوند، در هواپیما به عبارتی از قابلیت «Reset» شدن برخوردار هستند.

جعبه فیوز چیست؟

جعبه فیوز دقیقاً همان چیزی است که به نظر می رسد: جعبه ای که حاوی چندین فیوز است. آنها در اندازه های مختلف موجود هستند. برخی از جعبه های فیوز نیز فیوزهای بیشتر یا کمتری را نسبت به سایرین پشتیبانی می کنند. صرف نظر از این، همه جعبه های فیوز محفظه های فیزیکی برای فیوزها هستند.

نحوه کار جعبه فیوز در هواپیما

هواپیماها چه با بدنه باریک و چه پهن، سیستم های الکتریکی پیچیده ای دارند. چراغ‌های کابین، تهویه مطبوع، نشانگرهای چرخش و سایر دستگاه‌ها برای عملکرد صحیح به برق نیاز دارند. بدون برق، خلبانان قادر به کار با این دستگاه های الکتریکی نخواهند بود.

البته وسایل الکتریکی نیاز به ولتاژ مناسب دارند. اگر مقدار زیادی برق به یک دستگاه الکتریکی برود، ممکن است آسیب ببیند - یا ممکن است دستگاه به طور کلی از کار بیفتد. فیوزها برای محافظت از دستگاه های الکتریکی در برابر آسیب با ایجاد اختلال در جریان برق در صورت ولتاژ اضافی طراحی شده اند.

در هواپیما، فیوزها - و همچنین جعبه فیوز که در آن قرار می‌گیرند - بین منبع تغذیه و دستگاه‌های الکتریکی نصب می‌شوند. فیوزها دارای درجه ولتاژ هستند. رتبه بندی ولتاژ نشان دهنده حداکثر ولتاژی است که می تواند از طریق فیوز عبور کند. اگر ولتاژ از این مقدار بیشتر شود، فیوز منفجر می شود. این معمولاً شامل یک رشته در داخل فیوز ذوب می شود، بنابراین اتصال قطع می شود.

فیوزها از ایجاد ولتاژ اضافی جلوگیری نمی کنند. بلکه برای جلوگیری از رسیدن ولتاژ اضافی به دستگاه های الکتریکی استفاده می شوند. همانطور که قبلا ذکر شد، فیوزها در صورت قرار گرفتن در معرض ولتاژی بالاتر از ولتاژی که برای آن نامگذاری شده است، منفجر می شوند. دستگاه الکتریکی یا دستگاه های متصل به فیوز دیگر برق دریافت نمی کنند، بنابراین از آسیب محافظت می شوند.

با جعبه فیوز، مدیریت فیوزها در هواپیما راحت تر است. اکثر هواپیماها از یک یا چند قطع کننده مدار برای وسایل الکتریکی اصلی خود استفاده می کنند. اما برای دستگاه های الکتریکی غیر ضروری، ممکن است از جعبه فیوز استفاده کنند. جعبه فیوز تمام فیوزهای هواپیما را در یک منطقه واحد جمع می کند. در صورت سوختن فیوز، مکانیک می‌تواند به جعبه فیوز دسترسی پیدا کند و آن را با فیوز جدیدی از همان نوع جایگزین کند.

مدارشکن ها همچنین از سامانه های «اویونیکی» (Avionics) که شامل سامانه های ناوبری و ارتباطی می شود، از سامانه های الکترونیکی موتور مانند استارترها و پمپ های انتقال سوخت، محافظت می کند. از دیگر کاربرد های مدار شکن ها می توان به مواقع اضطراری اشاره کرد؛ به عنوان مثال از آن ها می توان برای قطع سریع برق در صورت آتش سوزی یا برای از مدار خارج کردن سامانه های الکترونیکی در صورت برخورد صاعقه (Lightning Strike) با هواپیما، استفاده کرد.