آشنایی با کنوانسیون ها و معاهده های مهم هوانوردی

تا چه میزان  به کنوانسیون های مهم و تاثیر گذار در تاریخ هوانوردی جهان  آشنایی دارید ؟ در این مطلب به تعدادی از مهم ترین آنان اشاره خواهیم کرد .

گرد آوری : محمد شفیع خانی 

1- کنوانسیون ۱۹۱۹ پاریس

 قبل از تشریح کنوانسیون شیکاگو، همکاری های حمل و نقل هوایی در عرصه جهانی متبلور گردیده بود. پس از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۹ پاریس که همکاری نزدیکی با لندن در زمینه حمل و نقل هوایی داشت از ۳۱ کشور که ایران نیز جزو کشورهای مزبور بود دعوت به عمل آورد تا در پاریس گرد هم آمده و اولین سند حقوق بین المللی را به بحث بگذارد. کشورهای مدعو  عمدتاً از کشورهای بی طرف در جنگ جهانی اول بودند. ۳۲ کشور، این کنوانسیون را تصویب کرده و به عنوان اولین سند حقوقی حمل و نقل بین المللی هوایی لازم الاجرا گردید .

به خاطر فجایع عجیب جنگ جهانی اول، کشور ها تمایل زیادی به دفاع از منافع ملی خود داشتند و بر همین اساس نظریه حاکمیت کشورها بر عرصه هوایی خودشان غلبه یافت .به کنوانسیون مزبور ضمایمی در خصوص قابلیت پرواز، گواهینامه صلاحیت کارکنان هواپیما و از این قبیل افزوده گردید. بر اساس ماده ۳۴ کنوانسیون پاریس ، کمیسیونی که به نام کمیسیون بین المللی هوانوردی CINA تاسیس شد که به طور عمده اختیارات وسیع در مورد تنظیم مسائل فنی داشت. این کنوانسیون اولین تعریف مقبول از هواپیما را ارائه داد که به موجب آن هواپیما به هر وسیله ای اطلاق می شود که قادر باشد به هوا بلند شده یا در آن حرکت نماید. که این تعریف دستگاه‌هایی نظیر سفینه هوایی، هواپیمای بی موتور، بالن های آزاد، بالون های حامل سلاح جنگی و بالگرد را دربرمی گرفت .تعریف مزبور در کنوانسیون شیکاگو نیز سرایت پیدا کرد. تا اینکه در سال ۱۹۶۷ ایکائو تعریف جدیدی از هواپیما ارائه کرد که بر اساس آن به هر وسیله ای اطلاق می شود که به کمک فشار هوا به غیر از واکنش هوا در سطح زمین حرکت نماید به هر حال با انعقاد پیمان شیکاگو الحاق کشورها به کنوانسیون مزبور کنوانسیون پاریس نسخ شد.

 2- کنوانسیون ۱۹۶۲ ایبرو امریکن

 دولت اسپانیا به کنوانسیون پاریس ملحق نشده بود و از طرفی علاقه خاصی به برقراری ارتباط با کشورهای آمریکای جنوبی و لاتین داشت و مایل بود که با آنها ارتباط داشته باشد. از ۲۰ کشور آمریکای جنوبی و لاتین دعوت کرد و مجموعا ۲۱ کشور در مادرید کنوانسیونی به نام کنوانسیون ایبرو امریکن در خصوص هوانوردی تنظیم شد. ایبرو نام قدیمی شبه جزیره اسپانیا و پرتغال است.

 3- کنوانسیون ۱۹۲۸ پان امریکن

آمریکا  که به کنوانسیون های پاریس و ایبرو امریکن ملحق نگردیده بود در سال ۱۹۲۷ اقدام به تهیه پیش‌نویس یک معاهده هوانوردی به نام معاهده پان امریکن نمود که در ۲۰ فوریه ۱۹۲۸ در هاوانا بین ۲۱ دولت به امضا رسید.

 مقدمه و کلیات کنوانسیون شیکاگو

 پراکندگی کشورها و همکاری‌های منطقه‌ای هوانوردی و عضویت هر یک از کشورها به سه کنوانسیون فوق الاشاره و همچنین پیروزی آمریکا در جنگ جهانی دوم موجب گردید که بنا به دعوت ایالات متحده آمریکا نمایندگان ۵۲دولت  در سال 1944 در شیکاگو گرد هم جمع شده و در خصوص پیش نویس یک معاهده بین المللی هوانوردی موسوم به پیمان شیکاگو به توافق و اجماع برسند.و در هفتم دسامبر 1944 کنوانسیون مزبور به تصویب رسید . به موجب بند ب ماده 91 پیمان ، مقرر گردید ، هرگاه 26 کشور این پیمان را تائید نمایند ، مقررات آن 30 روز پس از تودیع اوراق تائیدیه 26 کشور به موقع اجرا گذارده خواهد شد . در چهارم آوریل 1947 معاهده شیکاگو به مرحله  اجرا در آمد .

در همان تاریخ 7 دسامبر 1944 نمایندگان کشورهای حاضر در شیکاگو یک سند نهایی که دارای چهار ضمیمه بود را امضا کردند .

سند اول - قرداد مربوط به سازمان موقت بین المللی هواپیمایی کشوری 

به موجب این سند سازمان موقت بین المللی هواپیمایی کشوری تا تحقق اجرای معاهده ( 1947) ایجاد گردید .

سند دوم - قرارداد سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری 

سند سوم - قرداد مربوط به ترانزیت  سرویس های هوایی بین المللی 

سند چهارم - قرارداد مربوط به حمل و نقل هوایی بین المللی